PIOTR KUNCEWICZ
AGONIA I NADZIEJA
PROZA POLSKA OD 1956
TOM V
Wydawnictwo „Tower Press ”
Gdańsk 2001
str 23-24
http://biblioteka.kijowski.pl/kuncewicz ... dzi003.pdf
Aleksander Minkowski
Gdzie Lelum, tam i Polelum; gdzie Kabatc, tam i Minkowski, a i Patkowski niedaleko − W każdym razie drzewiej tak bywało. Aleksander Minkowski (Warszawa 1933) jest może najbardziej typowym i zarazem najpłodniejszym pisarzem pokolenia „Współczesności”. Ma w swoim temperamencie coś z Bratnego, reaguje na sprawy aktualne bardzo szybko, dając w swojej twórczości panoramę problemów czasu. Interesują go konflikty moralne, Tomasz Burek pisał trochę niesprawiedliwie o „romantyce dorobkiewiczostwa”. Minkowski ma duże zrozumienie dla kompromisu, dla praktycznych wymogów życia. „Każdy musi jakoś żyć” − powiada na początku swojej drogi pisarskiej i pozostaje tej konstatacji wierny. Sytuacja ma przewagę nad zasadą.
Jego książki mają w sobie wiele z reportażu, język jest często kolokwialny,jego proza bywa chaotyczna i przeładowana. Interesuje go szczególnie prowincja,początkowo małe miasteczko, w późniejszych latach i wieś.
Jego własne, wojenne dzieciństwo upłynęło w Związku Radzieckim, w Syktywkarze, w republice Komi; wróciwszy do Polski zamieszkał najpierw we Wrocławiu, a wreszcie osiadł w Warszawie, kończąc studia rusycystyczne na UW. Zaczynał od dziennikarki, mając siedemnaście lat, później publikował opowiadania.
Pierwsza książka, Błękitna miłość, ukazała się w 1958 roku. Był to zbiór opowiadań − dość różnorakich, w znacznej mierze spod znaku Hłaski, porównywanych do twórczości Lei i Kotowskiej. Mamy tu zderzenie marzeń z rzeczywistością, zdradę kobiet − „czarnopisarstwo” jednym słowem, jak to określiła Janina Preger. Są też sprawy interwencyjno-społeczne i pewne próby społecznej syntezy.
Potem przychodzi powieść Wahania (1953/ powinno byc 1959), której bohater, młody dziennikarz Bogdan Lubicz, pozbawiony pracy i mieszkania, odrzuca pokusę ciemnych interesów (mógłby pomóc prywaciarzowi). Rzecz się dzieje tuż przed Październikiem i jest w istocie rozbudowanym opowiadaniem Idę do fryzjera.
Spory rozgłos przyniosła Minkowskiemu powieść Nigdy na świecie (1959), w której dochodzi do głosu kompleks prowincji. Młody lekarz Łańcut osiedla się w ciemnogrodzkim miasteczku, gdzie próbuje nie być konformistą. Prowadzi go to do poczynań wątpliwych moralnie (chroni prześladowaną przez miasteczko dzieciobójczynię, wystawiając fałszywe świadectwo zgonu itp.) Już tu rysuje się typowa dla Minkowskiego sztuka kompromisu.
Dużą dyskusję wywołała powieść Wielki poker (1961), monolog wewnętrzny chorego inżyniera, Anzelma Ruszczyca, snuty podczas usypiania narkozą. Ruszczyc walczy z administracją swego miasta, ma też kłopoty z żoną, pianistką.
Ten ciąg zamyka powieść Czterdziestu na górze (1961) − o dwóch przyjaciołach, studentach, a potem inżynierach, Ksawerym Orzechowskim i zależnym od niego, rozkojarzonym Arturze Domaniszynie, pomiędzy których, już w czasie pracy w stoczni, wchodzi dziewczyna Ewa, początkowo przyjaciółka Artura, potem żona Ksawerego. Przyjaciele rozstają się definitywnie, ale to rozstanie jest początkiem dojrzałości Artura.
Znacznie wyżej trzeba postawić powieść Urlop na Tahiti (1962), w trzech częściach: Pamiętnik Natana, List Leopolda, Notatnik Perlickiego. Leopold Szadko ratuje w czasie wojny Natana Perela, który po wojnie zmienia nazwisko na Perlicki i zostaje prominentem. Pomaga Szadce, a ostatecznie niszczy kompromitujące go papiery w jednej jedynej zresztą nieczystej sprawie, której dopuścił się Szadko − z miłości do dziewczyny zresztą. Perlicki ratuje go, ale sam składa dymisję. Książka ma bogatą i złożoną problematykę. Swoje zwycięstwo święci rozsądny, życiowy kompromis. Nawiasem mówiąc, para przyjaciół to częsty motyw Minkowskiego.
Wyznania odszczepieńca (1963) to znowu powieść o miasteczku, ciepło satyryczna. Narrator, aptekarz Bazyli Pieczura, jest rzecznikiem nowoczesności w nieco zakisłych Górach. Przy okazji prezentuje miejscową socjetę. Gdy jednak Góry mają zostać zalane podczas budowy zbiornika retencyjnego, on właśnie broni tradycji.
Kwiaty dla Klementyny (1964) przedstawiają łącznika partyzanckiego w czasie okupacji, który podejmując samodzielne, bohaterskie działanie doprowadza do śmierci czterech osób.
Droga do Niury (1964) to półreportaż, półautobiografia. Niura to dziewczynka, przyjaciółka autora z Syktywkaru, którą po latach próbuje odszukać.
Wreszcie Przygoda nad jeziorem, czyli Skarb hrabiego Grotta (1964) to rzecz pozornie przygodowa, w istocie opowieść o tym, jak fantazja zapełnia szare, urzędnicze życie.
Czwarte krzesło (1965) opowiada o zetempowskiej młodości trojga bohaterów: Piotra, Aliny i Jana, którzy przed laty zgodzili się z różnych powodów na skrzywdzenie swojego przyjaciela, fałszywie oskarżonego działacza Teodora.
W Zabawie z diabłem (1967) „trudny młodzież”, że tak powiem, szeregowiec Jan Gajcy, niedoszły dezerter, znajduje przewodnika w rozumnym pułkowniku Derbieniu.
W Wyprawie na rue Lepic (1967) Marek, młody lekarz z Grajewa, odwiedza swego przyjaciela w Paryżu, snując jednocześnie wewnętrzny monolog, poświęcony swojemu miasteczku.
Problematykę wyjazdową, emigracyjną i wątek związku wewnętrznego i nieuniknionego z ojczyzną znajdziemy w nowelach, zebranych w tomie Vanesca z hotelu „Manhattan” (1976). Są to wyraźnie reporterskie nowele nowojorskie, ulokowane głównie w kręgu emigranckim i uniwersyteckim − Minkowski wykładał przez pewien czas na uniwersytecie Columbia. To jedna z lepszych książek Minkowskiego.
Odmieniec (1982) to Minkowski odmieniony. Posługuje się tu symbolem, metaforą. Ojciec i syn Ptakowie, wywodzący się od legendarnego człeko-ptaka, prominenci. Rzecz o latach siedemdziesiątych, zderzonych z wypięknionymi czterdziestymi. Zarazem próba szerszej metafory.
Madonna w lustrze (1983) to z kolei uzupełniona nowymi amerykańskimi nowelami Vanesca.
Bardzo głośne było Zmartwychwstanie Pudrycego (1984) − książka o latach 1982-1983, kiedy z pozoru wszystko wraca do normy. Sam Pudrycy − magazynier, a kiedyś wioskowy prominent − przeżywa śmierć kliniczną, ma wizję sławnego świetlistego tunelu (tu powtórka z Moody'ego), wraca do życia, ale już bardzo złagodniały. Jest to zapewne parabola ustroju, który, jak się Minkowskiemu wówczas zdawało, po szesnastu miesiącach wrócił do życia. Galeria różnych postaci, potraktowanych satyrycznie i groteskowo, nie brak tu też mrocznych wspominków wojennych. Rzecz się dzieje we wsi Krasnogaj, położonej obok Skiroławek Nienackiego. Trzeba wiedzieć, że sam Minkowski osiadł w jerzwałdzkiej okolicy, zajmując się razem z Nienackim edukacją seksualną ludności tamtejszych borów i wsi. Książka filozofująca, trochę poetycka, znowu podkreślająca rangę koniecznego kompromisu.
Zahacza także o Krasnogaj powieść Zdrady miłosne (1988), gdzie literat Artur Bugaj, mieszkający na stałe w USA, odwiedza w Polsce chorą matkę. Temat zdrady jest szeroki, polityczny i moralny. Sporo osobliwej psychologii, nieco groteski, nieco sensacji. W jakimś sensie to zbiorowy życiorys pokolenia.
Minkowski jest niestrudzony. Oprócz tego jest autorem wielu książek młodzieżowych:
Kosmiczny sekret Lutego (1967), Podróż na wyspę Borneo (1969), Ząb Napoleona (1971), Szaleństwo Majki Skowron (1972), Dowód tożsamości (1981) i wielu innych.
Jest też scenarzystą filmowym − na przykład sławnego serialu Dyrektorzy i filmów o tematyce medycznej Układ krążenia i Kardiogram. Uprawia także bardzo aktywnie publicystykę, stale o coś wojuje, kłóci się, bywa łajany i tak dalej. Łysieje.
Piotr Kuncewicz o Aleksandrze Minkowskim i jego twórczości
- mirekpiano
- Posty: 1894
- Rejestracja: 2010-01-13, 16:28
- Kontakt:
Przejdź do
- NAJCIEKAWSZE TEMATY I KOMENTARZE W SIECI
- ↳ Służba Zdrowia w Polsce
- ↳ Politycy
- ↳ Gospodarka
- ↳ Inne
- JERZWAŁDZKIE AKTUALNOŚCI
- ↳ Aktualności Forum
- ↳ Co słychać w Jerzwałdzie
- ↳ Imprezy w Jerzwałdzie i okolicy
- ↳ Kronika Jerzwałdu
- ↳ ARTYŚCI I SPORTOWCY ODWIEDZAJĄCY JERZWAŁD
- ↳ JERZWAŁD I GMINA W MEDIACH
- ↳ FUNDACJE, STOWARZYSZENIA -AKCJE CHARYTATYWNE
- AKTUALNOŚCI OGÓLNE JERZWAŁDU
- ↳ Co mnie Gryzie !
- ↳ Konkursy - Inicjatywy
- ↳ Wasze Ogólne Problemy
- ↳ Gospodarka w Gminie
- ↳ Co w Gminie słychać
- ↳ Ośrodek Rehabilitacji Zwierząt w Jerzwaldzie
- Z NASZEGO MAGISTRATU
- ↳ Burmistrz
- ↳ Radni
- ↳ Sołtys
- ↳ Granty
- ↳ Inne
- JERZWAŁD - HISTORIA - LEGENDY
- ↳ JERZWAŁDZKIE WSPOMNIENIA
- ↳ Informacje Historyczne o Jerzwałdzie i Okolicy
- ↳ Odkrycia archeologiczne oraz skarby i znaleziska w okolicy Jerzwałdu
- ↳ Wojny, bitwy i potyczki w okolicy Jerzwałdu
- ↳ Leśnictwo, ludzie lasu
- ↳ Rybołówstwo w Jerzwałdzie
- ↳ Legendy Jerzwałdzkie i Pomezańskie
- ↳ Kartografia Oberlandu
- ↳ w książkach i czasopismach o naszym regionie
- ↳ Kościół Parafia
- ↳ Szkoła - Nauczyciele - Uczniowie - Bibloteka
- ↳ Poczta w Jerzwałdzie
- ↳ Straż Pożarna w Jerzwałdzie
- ↳ Sklepy w Jerzwałdzie
- ↳ Historia domu, bydynku, miejsca
- ↳ Jerzwałdzkie ulice i ich przedwojenni mieszkańcy
- ↳ Domy i budynki, których w Jerzwałdzie już nie ma
- ↳ Świetlica Wiejska w Jerzwałdzie oraz niedoszły Wiejski Dom Kultury
- ↳ Pamiatki oberlandzkie na portalach aukcyjnych
- ↳ Jarmarki Zalewskie dawniej i dziś
- ↳ Służba Zdrowia w gminie
- ↳ Ciekawe zjawiska meteorologiczne zaobserwowane o okolicach Jerzwałdu
- ↳ Gastronomia w Gminie Zalewo
- ↳ Tablice historyczne w Jerzwałdzie
- ↳ Przedsiębiorstwa i rzemiosło jerzwałdzkie dawniej i dziś
- ↳ Kultura i sztuka w Jerzwałdzie dawniej i dziś
- ↳ Tablice historyczne w Matytach
- CIEKAWE MIEJSCA W OKOLICACH JERZWAŁDU
- ↳ Miejscowości - Przysiółki
- ↳ Jeziora - Rzeczki - Kanały
- ↳ Wyspy - Półwyspy
- ↳ Pomniki przyrody
- ↳ Pomniki historyczne
- ↳ Ciekawe miejsca warte uwagi i odwiedzenia
- POSTACI ZWIĄZANE Z JERZWAŁDEM
- ↳ Zbigniew Nienacki
- ↳ Aleksander Minkowski
- ↳ Konrad Nałęcki
- ↳ Zenon Nocoń
- ↳ Jan Józef Lipski
- ↳ Grażyna Kuroń "Gaja"
- ↳ Józef Schier
- ↳ Janusz Sokołowski
- TWÓRCZOŚĆ JERZWAŁDZIAN i nie tylko
- ↳ Poezja
- ↳ Proza
- ↳ Muzyka
- ↳ Malarstwo, rzeźba, plastyka
- ↳ Teatr, Film, Fotografia
- ZDJECIA DO ROZSZYFROWANIA
- ↳ Fotografie sprzed 1945 roku
- ↳ Fotografie po 1945 roku
- GENEALOGIA
- ↳ Historie rodzinne Jerzwałdzian przed 1945 roku
- ↳ Historie rodzinne Jerzwałdzian po 1945 roku
- ↳ Cmentarze w Jerzwałdzie i okolicy
- LINKI
- ↳ Linki do ciekawych stron i blogów na każdy temat
- SPORT TURYSTYKA REKREACJA W JERZWAŁDZIE I OKOLICACH
- ↳ Turystyka wodna
- ↳ Ścieżki rowerowe
- ↳ Piesze wycieczki
- ↳ Konie
- ↳ Wędkarstwo - Myślistwo
- ↳ Proponowane formy spędzania wolnego czasu
- ↳ Baza noclegowa w Jerzwałdzie
- ↳ Sport w gminie
- ↳ Plaże i kąpieliska w Jerzwałdzie i okolicy
- ↳ Punkt Informacji Turystycznej w Zalewie
- INNE KATEGORIE
- ↳ Nasze fascynacje muzyczne i nie tylko
- ↳ Film
- ↳ Muzyka
- ↳ Kabaret
- ↳ Fotki - Obrazy
- OGŁOSZENIA
- ↳ Sprzedam - Kupię - Zamienię - Oddam
- ↳ Admininstracyjne
- ↳ POLECANE FIRMY
- ↳ Oferty sprzedaży nieruchomości w Jerzwałdzie
- ↳ nieruchomość w Jerzwałdzie kupię
- HYDE PARK
- ↳ Powitalnia
- ↳ Rekordy
- ↳ Moje Hobby
- ↳ Dowcipy
- ↳ Czy wiecie że .. ?
- ↳ Życzenia
- ↳ Humor
- ↳ Zabawa
- ↳ REGULAMIN
- ↳ Jerzwałdzkie Nekrologi
- ↳ Parafia i bieżące sprawy Kościelne
- ↳ Pożary w Jerzwałdzie
- ↳ artykuły prasowe
- ↳ na portalach
- ↳ twórczość
- ↳ o pisarzu
- ↳ ekranizacje
- ↳ imprezy
- ↳ Wywiady z pisarzem
- ↳ Fan Kluby
- ↳ Biografie
- ↳ o pisarzu
- ↳ twórczość
- ↳ wywiady z pisarzem
- ↳ artykuły prasowe
- ↳ spotkania autorskie
- ↳ Towarzystwo Miłośników Ziemi Zalewskiej
- ↳ Stowarzyszenie w Jerzwałdzie
- ↳ Inne Fundacje i Stowarzyszenia w naszej okolicy
- ↳ Polskie Fundacje i Stowarzyszenia warte polecenia
- ↳ Poradniki
- ↳ UROCZYSKO
- ↳ KURIER IŁAWSKI
- ↳ ECHO IŁAWY
- ↳ GAZETA MORĄSKA
- ↳ GAZETA OLSZTYŃSKA
- ↳ NATURA WARMII I MAZUR
- ↳ GAZETA ZALEWSKA
- ↳ POMEZANIAE
- ↳ Maurycy Gomulicki
- ↳ Apolinary Polek
- ↳ Mirosław Zbrojewicz
- ↳ Stanisław Mikulski
- ↳ Waldemar Malicki
- ↳ Maksymilian Biskupski
- ↳ Stanisław Deja
- ↳ Maciej Markiewicz
- ↳ Sebastian Wenta
- ↳ Grażyna Prokopek - Janacek
- ↳ Krzysztof Daukszewicz
- ↳ Alfons Kułakowski
- ↳ Jan Bułhak
- ↳ Z prasy lokalnej
- ↳ Jerzwałd i gmina Zalewo w prasie ogolnopolskiej
- ↳ filmy amatorskie o naszym terenie
- ↳ Jerzwałd i gmina Zalewo w telewizii
- ↳ Jerzwałd i okolice w internecie
- ↳ Filmy kręcone w Oberlandzie
- ↳ reportaże radiowe z ziemi zalewskiej
- ↳ Jerzwałd w literaturze
- ↳ Linki do stron o Jerzwałdzie i okolicy
- ↳ Blogi Fora i strony prywatne jerzwałdzian
- ↳ Nasze polaków wspomnienia z Jerzwałdu
- ↳ Wspomnienia dawnych mieszkańców Gerswalde in Ost Preussen
- ↳ Przesuniete
- ↳ książki
- ↳ sztuki teatralne
- ↳ scenariusze - ekranizacje
- ↳ reportaże, felietony
- WYSYPISKO
- ↳ Śmietnik - Kosz